برنامه نویسی Server Side

  آموزش پرل ( مقدمات ) - قسمت اول

شما می توانید این مقاله آموزشی را در ادامه مطلب ... مشاهده فرمایید.

سلام

سری آموزشی پرل رو شروع میكنیم و فرض بر این میگیریم كه شما تاحالا با اینترنت كار كردید و حداقل تعریفی از یك صفحه وب میدونید
لازم نیست كه شما یك طراح صفحات وب باشید ولی داشتن دانش كافی از اچ تی ام ال میتونه خیلی مفید باشه با این وجود ما قسمتی از
وقتمون رو برای كار كردن با وب فرم ها اختصاص میدیم .
در واقع ما برنامه نویسی سی جی آی رو یاد خواهیم گرفت ، شما میتونید با هر زبانی كه میخواید برنامه سی جی آی بنویسید ولی ما پرل
رو پیشنهاد میكنیم چون در همه سیستم عامل ها بخوبی اجرا میشه .

در این قسمت یاد كیگیرید كه چجوری برنامه های سی جی ای خود رو نصب كنید و اطلاعاتی از چگونگی اجرا شدن برنامه پیدا میكنید
CGI مخفف (Commin Getway Interface) هستش .
درواقع برنامه نویسی CGI كار طراحی و نوشتن رو برعهده داره كه معمولا از طریق خط فرمان یك صفحه وب شروع به كار میكنه .مثل فرم ها در اچ تی ام ال .
فرم های اچ تی ام ال روشی است برای ارسال اطلاعات دروب و بخاطر سهولت تنظیمات كاربری یك روش متداول در اومده و شما میتونید
بسادگی با تگ های <form> , <input> چك باكس ، تكست باكس ؛ لیست باكس ، منو های كشویی و غیره بسازید
یك برنامه سی جی آی مجبور نیست از طریق یه صفحه وب اجرا بشه میتونه بعنوان نتیجه یك دستور SSI
بكار بره (Server Side Include) }در قسمت های بعدی كار كردن با این دستورات رو یاد میگیریم{

حتی میتونید یك برنامه سی جی ای رو از طریق خط فرمان هم اجرا كنید اما ممكنه در اینصورت اونطوری كه شما میخواید عمل نكنه
سروری كه برنامه شما روی اون قرار داره برای برنامه شما یك اطلاعات خاصی رو میفرسته و همینطور برنامه شما اطلاعاتی رو بر میگردونه.
و قبل از اینكه برنامه شما شروع به كار كنه سرور یك محیط خاصی رو برای برنامه شما آماده میكنه و اون محیط
درخواست های HTTP (HyperText Transfer Protocol) رو ترجمه میكنه و در اختیار برنامه شما میزاره و برنامه شما میتونه برای اطلاعات
متغییر ها از اون استفاده كنه .

در مرحله بعد سرور تلاش میكنه بفهمه نوع فایلی كه توسط برنامه صدا زده شده چیه و عكس العملی كه نسبت به نوع فایل نشون میده متفاوت
خواهد بود یعنی بر حسب فرمت فایل تصمیم میگیره كه اگه فایل حاوی فرمان های SSI بود دستورات رو به پرل بفرسته و اگر نه یه جواب
اچ تی تی پی ارسال كنه ، یك فایل اچ تی ام ال برگردونه .
فایل های SSI همانند فایل اچ تی ام ال هست و تنها تفاوتی كه دارند نوع برخورد سرور با اونهاست یعنی سرور باید خط به خط دنبال
فرمان های SSI بگرده و اگه یه فرمان اس اس آی پیدا كرد سعی میكنه اونو اجرا كنه و محتویاتی كه از اجرای دستورات برگشت داده
میشه در فایل اچ تی ام ال قرار میگیره.فرمت فایل های اس اس ای shtml هستش .
بعد از اینكه سرور برنامه شما رو اجرا كرد برنامه شما اطلاعاتی رو به سرور میده اطلاعات هدر و كمی تگ اچ تی ام ال رو برمیگردونه اگه برنامه
شما اچ تی ام ال برگردونه یه كد مثل Content-Type: text/html
رو به سرور میفرسته و همین اطلاعات برا سرور كافیه تا جواب های ازسالی رو تشخیص بده .

داینامیك بودن صفحات وب :

شما نمیتونید به تنهایی و با اچ تی ام ال برای مثال یك فروشگاه رو طراحی كنید و فقط میتونید شكل ظاهریش رو
درست كنید و اینجاست كه برنامه نویسی سی جی ای به كمك میاد .
حالا نقش برنامه سی جی ای شما در صفحات وب چیه ؟ خوب برنامه شما میتونه هرچیزی كه شما تصور كنید باشه و این چیزیه كه برنامه نویسی
رو خیلی لذت بخش میكنه برنامه شما باید اطلاعات ارسالی رو دریافت كنه و اطلاعاتی رو هم بفرسته و درواقع برنامه شما هركاری كه بخواهد میتونه بكنه.

ولی چرا پرل؟

خوب نمیشه اگه برناممون رو با یه زبونی بنویسیم كه احتیاج به كامپایل نداره ، با دستورات لینك دهدنه عذاب آور درگیر نشیم ،
خط به خط تفسیر نشه دستوراتمون ، فقط بنویس و اون آماده استفاده هستش ، نظتون درباره یه زبانی كه مجانی هست چیه ؟
زبانی كه روی هر سیستم عاملی اجرا میشه ویندوز یا یونیكس یا مك ، ویك زبانی مثل سی كه قدرت بسیاری داره ؟
زبانی كه كلی مقاله و مطلب در باره اون وجود داره , این یه تبلیغات درباره پرل نبود ! نه من علاقه زیادی به پرل ندارم
ولی پرل سریعترین زبان در بین زبان های اسكریپتی هست اگه شنیدید كه پرل كند هست یا امنیتش پایینه رقیبانش بخاطر پایین آوردن محبوبیتش اینكارو كردن
. درواقع پرل برا این ساخته شده كه با متن كار كنه و گزارش دهی كنه و كنترل فایل هارو داشته باشه .
علاوه بر اینها پرل یك ساختمان داده دوست داشتنی به اسم associative arrayداره كه میتونید برای كنترل دیتابیس ازش استفاده كنید .
نویسندگان پرل زمانی كه پرل رو مینوشتن به فكر امنیتش هم بودن و به همین خاطر یك امكان جالب به پرل اضافه كردن به اسم data-flow tracing
این امكان به شما اجازه میده بفهمید كدوم قسمت از كدتون امنیت نداره و بعضی وقتها قبل از اینكه امنیت پایین بره به شما اطلاع میده .
قسمت های دیگری هم در پرل وجود داره كه در این سری آموزشی نمیتونیم بگیم و درواقع میخوایم برنامه نویسی سی جی آی رو در پرل یاد بگیریم .
این سری آموزشی برای كسانی كه تا به حال با پرل كار نكردن یا تازه برنامه نویسی رو یادگرفتن خیلی جالب خواهد بود چون هم پرل رو یاد خواهید
گرفت هم سی و با یونیكس هم اشنا خواهید شد .

پوشه های روی سرور شما :

در سرور شما دو نوع پوشه وجود خواهد داشت یكی DocumentRoot وServer Root كه شما قادر به تغییر ان نیستید و اطلاعات برنامه شما از قبیل
مسیر برنامه و كارهایی كه اجازه انجام دادن رو برنامتون داره در اینجا ذخیره میشه در داخل این پوشه دو دایركتوری دیگر هم وجود داره به اسم های log , conf
در داخل دایركتوری لاگ همه چیز ثبت میشه اعم از دستورات اجرا شده توسط برنامه شما دستورات اس اس ای و كدهای اچ تی ام ال كه باعث ایجاد خطا شده اند
.و اطلاعات مربوط به بازدیدكنندگان سایت شما . و در داخل پوشه conf دو فایل به اسم های access.conf , srm.conf وجود داره كه در اكسس كانف مربوط میشه
به تعیین دسترسی های مربوط به پوشه ها توجه كنید كه هر تغییری كه در این فایل ایجاد كنید لازم هست كه سرورتون رو ریستارت كنید
فایل srm.conf سرور رو بعد از اینكه راه اندازی شد كنترل میكنه علاوه بر اون مسیر Document Root رو هم داخلش داره و همینطور دستوراتی كه به سرور میگه
كجا باید اسكریپت های سی جی ای رو اجرا كنه
این فایل برای فعال كردن دستورات اس اس ای بكار میره و فرمت فایل هایی كه در مایم تایپ
(MIME TYPe ) تعریف نشده اند رو به سرور گزارش میده
اما پوشه Document Root درواقع شما در این قسمت كار خواهید كرد و فایلهایتان رو در این پوشه قرار خواهید داد و میتونید هرچقدر كه دلتون میخواد توش پوشه بسازید

بعد از اینكه كار با پوشه ها رو یاد گرفتید نوبت میرسه به فایل ها :
سه نوع دسترسی داریم : خواندن ، نوشتن ، اجرا كردن
نكته : محتویات فایل سی جی ای ما هم از نوع متن و هم اجرا كردنی خواهد بود .
برای تعیین دسترسی از دستور chmod (change file mode) استفاده میكنیم
و این دستور دو پارامتر میگیره یكی شماره دسترسی و یكی نام فایلی كه میخوایم دسترسی بدیم بهش
شماره ای كه اختصاص میدیم هم از سه عدد تشكیل شده كه هركدوم برای تعیین دسترسی نوع كاربر هست اولین عدد مربوط به دسترسی ادمین هست
ومین عدد برای دسترسی گروه هست و سومین عدد برای همه كاربران هست . و هركدوم از عدد ها یا خواندی بودن یا نوشتنی بودن یا اجرایی بودن رو مشخص میكنه .
خواندی بودن عدد 4 است ، نوشتنی بودن عدد 2 است و اجرایی بودن عدد 1 است .
نكته : اگه میخواید به یك فایل هم قابلیت نوشتن بودن و هم خواندنی بودن رو بدید بنویسید 6 (4+2) و از عدد 7 برای دادن دسترسی كامل به همه استفاده كنید.
برای مثال با دستور
Chmode 751 filename
شما میتونید لیستی از دستورات رو ببینید

مفهوم عددها :

دسترسی خواندنی، نوشتنی،اجرایی برای هر سه گره 777
دسترسی كل برای ادمین و خواندنی واجرایی برای گروه و كاربران 755
دسترسی نوشتنی و خواندنی برای ادمین و فقط خواندنی برای گروه و كاربران 644
دسترسی خواندنی و نوشتنی برای همه ، سطح امنیت رو پایین میاره 666

نكته : منظور از گروه ها : Owner,Group,Web users
اگه میخواید به كاربران اجازه بتونن بخونن ولی به شرطی كه مسیر فایل رو بدونن فقط دسترسی خواندنی بدید در این صورت دیگه نمیتونن با دادن مسیر پوشه
همه فایل هارو ببینن.

انواع سرور ها :

MS-Based Server
CERN Server
ncSA Server
The NetScape Server

كه در این میان سرور های ncSA سریعتر هستن و میشه گفت اینترنت به همین سرور ها متكی است